Kathedraal van Santa Maria del Fiore verkennen: een gids voor bezoekers

Het symbool van Florence en verreweg zijn meest bezochte toeristische attractie, het duomo (kathedraal)-complex vormt een van 's werelds mooiste kunstwerken. Een bezoek aan de kathedraal van Santa Maria del Fiore is een ervaring die u niet wilt missen.

Aan het einde van de 13e eeuw wilden de inwoners van Florence een kathedraal bouwen die het groeiende belang van hun stad. Het werk vorderde meer dan een eeuw onder verschillende grote architecten, waaronder Giotto en Pisano, zodat Filippo Brunelleschi het in 1420 kon bekronen met de koepel - een sensationeel architectonisch hoogstandje voor die tijd en een die architecten nog steeds verbaast vanwege zijn durf.

De op twee na grootste kerk van Italië, de duomo, is meer dan 152 meter lang en 90 meter breed bij het transept (waar de twee hoofdbeuken elkaar kruisen) en torent boven het historische centrum uit. Maar het is meer de kunstzinnigheid dan de grootte die dit tot een van Europa's belangrijkste must-sees maakt.

De magnifieke façade, toegevoegd in de jaren 1800 ter vervanging van een onvoltooide gevel die drie eeuwen eerder werd gesloopt, domineert Piazza del Duomo met een schitterende weergave van ingelegd marmer in rood, wit en groen.

Op deze pagina:

Kathedraal Exterieur
Kathedraal interieur
Gangpaden en apsis
De sacristieën
Koor en koepel
De koepel van Brunelleschi
Cripta di Santa Reparata (crypte)
Giotto Campanile (klokkentoren)
Tips en rondleidingen

Exterieur kathedraal

Hoewel de façade in 1800, het ontwerp is trouw aan de middeleeuwse gotische st stijl die harmonieert met de toren van Giotto, met gebruik van Toscaans marmer ingelegd met ingewikkelde ontwerpen en nissen voor standbeelden. De afwisselende kleuren werden gekozen om de twee basisprincipes van de Florentijnse kunst te illustreren: "rechtschapenheid en schoonheid".

Boven de centrale deuropening bevindt zich een groot roosvenster, met kleinere aan weerszijden. De bronzen deuren hebben reliëfs van Maria, aan wie de kathedraal is opgedragen. Voordat je naar binnen gaat, loop je rond het gebouw om de vier portalen te zien, vooral de Porta della Mandorla aan de linkerkant, de mooiste met werk van Donatello, Ghirlandaio en andere renaissancekunstenaars.

Kathedraal interieur

Na de uitbundigheid van de gevel, zal je misschien verrast zijn door de soberheid binnenin. Zoals in de meeste Italiaanse kerken, veranderde de smaak van latere generaties het interieur, maar hier werden deze decoraties verwijderd in nog later werk, waardoor de bijna onversierde grootsheid van de torenhoge gotische bogen en stenen pilaren werd hersteld.

Waar dan ook als je staat, worden je ogen naar het transept getrokken en dan omhoog naar de verbazingwekkende koepel boven je hoofd. Maar je moet eens rondkijken om enkele mooie kunstwerken te ontdekken, vooral de 44 ramen, die in de 14e en 15e eeuw het grootste glas-in-loodwerk van Italië vormden.

Van binnen krijg je een kijk beter naar de drie roosvensters, waarvan de glas-in-loodfoto's zijn ontworpen door Lorenzo Ghiberti, het meest bekend om zijn bronzen panelen op de doopkapeldeuren. Let terwijl je omhoog kijkt op de klok – de wijzers bewegen tegen de klok in.

Gangpaden en apses

De twee gangpaden aan weerszijden hebben diverse sculpturen, schilderijen en fresco's. Merk op in de noordelijke zijbeuk (links als je naar het hoofdaltaar kijkt) dat de ruiterfiguur van John Hawkwood, die het bevel voerde over het huurlingenleger van Florence, is geschilderd (door Paolo Uccello in 1436) om beeldhouwkunst te imiteren. En hoewel Florence de grote Italiaanse dichter Dante in ballingschap stuurde, waar hij stierf, hebben ze hem postuum verheerlijkt met een portret in de noordelijke zijbeuk.

Elk van de drie apsissen – de afgeronde gebieden die de korte armen van de plattegrond van het Romeinse kruis van de kathedraal is verdeeld in verschillende kapellen. Die in de noordelijke apsis hebben glas-in-loodramen van Ghiberti en een dubbelzijdige retablo (altaarstuk).

Zorg ervoor dat je naar de vloer kijkt om Toscanelli's gnomon uit 1468 te vinden, gebruikt voor astronomische berekeningen. Tijdens de zomerzonnewende, op 21 juni, schijnen de zonnestralen door een kegelvormig gat in de lantaarn van de koepel naar beneden op deze metalen plaat. In de zuidelijke apsis bevat de eerste kapel (naast de Oude Sacristie) een interessant fresco, Madonna del Popolo van Giotto.

De Sacristies

Scheiden de drie apsissen zijn twee sacristieën, waar priesters zich voorbereiden op de mis, elk met werken van Luca della Robbia, de meester van geglazuurd terracotta uit Florence. Zoek in de Nieuwe Sacristie, aan de noordzijde, naar de lunette boven de deur, Opstanding van Christus (1444).

De prachtige bronzen deur is ook van della Robbia (veel van deze kunstenaars, zoals Ghiberti, Giotto en Brunelleschi waren even getalenteerd op verschillende gebieden). De 10 panelen tonen Maria met het kindje Jezus, Johannes de Doper, evangelisten en andere bijbelse figuren.

Deze sacristie is waar Lorenzo de Grote en zijn broer Giuliano in 1478 hun toevlucht zochten toen ze werden aangevallen tijdens een dienst in de kathedraal. Alleen Lorenzo wist te ontsnappen. In de Oude Sacristie bevinden zich een terracotta reliëf en twee terracotta kandelaars in de vorm van engelen, beide van Luca della Robbia.

Koor en Koepel

Het Laatste Oordeel fresco aan de binnenkant van de koepel

Onder de koepel bevindt zich het koor met de hoog altaar. De achthoekige marmeren balustrade is versierd met 88 reliëfs en het kruisbeeld op het hoofdaltaar werd in 1495-1497 gemaakt door Benedetto da Maiano. Je ogen zullen worden getrokken door de enorme omvang van de koepel, hoewel je een nerveuze blik op de stenen zuilen kunt vergeven die het gewicht zo moeiteloos lijken te dragen.

Binnenin de koepel bevindt zich het grote fresco van het Laatste Oordeel door Giorgio Vasari, begonnen in 1572 en voltooid door Federico Zuccari in 1579. Het is moeilijk voor te stellen dat je je op je werk concentreert terwijl je aan de binnenkant van deze koepel hangt. Aan de voet van de pilaren die de trommel ondersteunen, staan acht standbeelden van apostelen.

Brunelleschi's Koepel

Er zijn hele boeken geschreven over deze ene koepel, en zijn immensiteit zal je de adem benemen. Dat geldt ook voor de trap die ernaartoe leidt. Nadat je 's werelds beroemdste koepel van onderaf en vanaf verschillende punten in Florence hebt bewonderd, is er nog één perspectief: klimmen tussen de binnenste en buitenste lagen naar de top.

Terwijl je omhoog gaat Na de 463 treden heeft u voldoende tijd om na te denken over de constructie ervan, die volledig zonder draagconstructie is uitgevoerd (want met een hoogte van 114 meter boven de kathedraalvloer was het bouwen van een houten steun onmogelijk). De methode die Brunelleschi gebruikte, was het bouwen van een reeks ringen met stenen die in een in elkaar grijpend visgraatpatroon waren gelegd. Elk van de steeds kleinere ringen ondersteunde zichzelf en de volgende bouwde erop.

Als je eenmaal boven bent, kun je de galerij van de 21 meter lange lantaarn betreden (toen deze werd toegevoegd, zei Michelangelo het leek op een krekelkooi). Het uitzicht beslaat de hele stad en verder naar de Toscaanse heuvels. De trap naar de koepel begint waar de noordelijke zijbeuk samenkomt met de apsis. Let op: dit is niet voor iedereen met hoogtevrees, claustrofobie, hart- of ademhalingsproblemen.

Cripta di Santa Reparata (crypte)

Vanaf de veranda van de kathedraal leidt een trap naar beneden naar wat over is van de vroegere kerk van Santa Reparata. Gebouwd in de vierde en vijfde eeuw, vervolgens uitgebreid in de achtste en elfde eeuw, werd de oorspronkelijke kerk eerst net overspoeld door de bouw van de kathedraal en uiteindelijk afgebroken in 1375.

Maar de crypte onder de kerstman Reparata was er nog steeds en in 1965 begonnen opgravingen het bloot te leggen. Een onverwachte vondst in 1972 was het graf van Brunelleschi, dat je hier kunt zien, samen met een klein museum over de oorspronkelijke kerk.